ABD ve Rusya: Yeni Bir Diplomatik Dönem Başlıyor
Donald Trump’ın ABD Başkanı olarak göreve gelmesiyle birlikte, ABD ve Rusya arasında hızlı bir temas süreci başlatıldı. Moskova, ilişkileri normalleştirme hedefiyle önemli bir adım atarak, geçen yıl boş kalan ABD Büyükelçiliği görevine kariyer diplomatı Aleksandr Darchiyev’i atadı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bir önceki Washington diplomatı Anatoly Antonov’u geçen Ekim ayında Moskova’ya geri çağırmıştı ve o zamandan beri yeni bir atama yapılmamıştı.
Rusya Dışişleri Bakanlığı, Darchiyev’in atanmasına ilişkin açıklamasında, “Amerikalılar, Darchiyev’in atamasıyla ilgili resmi mutabakat metnini teslim etti” ifadelerini kullandı. Yeni Büyükelçi’nin kısa süre içinde Rusya’dan ayrılarak ABD’ye gitmesi bekleniyor. Darchiyev, 1992 yılından beri çeşitli diplomatik görevlerde bulunmuş olup, son olarak Dışişleri Bakanlığı’nda Kuzey Amerika biriminin yöneticiliğini yapıyordu.
İstanbul’daki Toplantı: Altı Saatlik Görüşme
Darchiyev’in atanması, iki ülke temsilcilerinin Perşembe günü İstanbul’da gerçekleştirdiği görüşmelerle aynı zamana denk geliyor. Darchiyev, İstanbul’daki toplantıda Rus heyetine başkanlık etti. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, İstanbul’daki görüşmenin Donald Trump ile Vladimir Putin arasındaki telefon görüşmesinde üzerinde mutabık kalınan yaklaşımın bir sonucu olduğunu belirtti. Ayrıca, Suudi Arabistan’da üst düzey Rus ve ABD’li diplomatlar ile yetkililer arasındaki temasların etkili olduğunu vurguladı.
İstanbul’daki ABD Başkonsolosluğu’nun korumalı rezidansında yapılan görüşme altı saat sürdü. Toplantı sonrasında basına herhangi bir açıklama yapılmadı. Görüşme, diplomatların çalışma koşullarına odaklansa da, iki ülkenin uzun süredir askıda olan kapsamlı ilişkilerini yeniden tesis etme çabalarının bir testi olarak önem taşıyor.
Putin’den Trump Yönetimine Övgü: Daha Gerçekçi ve Pragmatik
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Federal Güvenlik Servisi toplantısında Trump yönetiminin önceki yönetimlere kıyasla “daha pragmatik ve gerçekçi” bir bakış açısına sahip olduğunu belirtti. Putin, yeni ABD yönetimiyle ilk temasların umut verici olduğunu ifade ederek, “Hükümetler arası bağları yeniden kurmak ve dünyanın güvenlik mimarisindeki büyük çaplı sistematik sorunları çözmek için karşılıklı bir irade var” dedi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova da, İstanbul’daki görüşmelerin iki ülke arasındaki güveni inşa etmeyi ve ikili ilişkilerdeki “rahatsız edici” unsurları ortadan kaldırmayı amaçlayan bir dizi temasın ilki olduğunu açıkladı.
ABD: Diplomatik Misyonların İşleyişine Yönelik İlk Adımlar Belirlendi
Washington cephesinden gelen olumlu açıklamalar da dikkat çekti. ABD Dışişleri Bakanlığı, görüşmede büyükelçiliklerdeki personel, vizeler ve diplomatik bankacılık gibi konuların ele alındığını belirtti. “ABD, Moskova’daki büyükelçiliğimizde istikrarlı ve sürdürülebilir bir personel seviyesinin sağlanması gerekliliğini vurguladı. Ayrıca banka hizmetlerine ve sözleşmeli hizmetlere erişim konusundaki endişelerini dile getirdi” denildi.
Bakanlığın açıklamasında, görüşmenin yapıcı geçtiği, her iki tarafın da ikili diplomatik misyonların işleyişini istikrara kavuşturmak için somut adımlar belirlediği ifade edildi. Rusya Dışişleri Bakanlığı ise görüşmelerin “verimli ve iş odaklı” geçtiğini belirterek, ABD’deki Rus diplomatik mülkleriyle ilgili meselelerin ele alındığını açıkladı.
Ukrayna Konusu Masada Olmayacak
ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan bir sözcü, görüşme öncesi yaptığı açıklamada, bu görüşmelerin gündeminde siyasi konuların ve güvenlik meselelerinin bulunmadığını vurgulayarak, “Ukrayna’nın toplantının konusu olmadığını” ifade etti. Sözcü, “Bu görüşmelerin ne kadar yapıcı olduğu çok hızlı bir şekilde ortaya çıkacaktır; ya sorunlar çözülecek ya da çözülmeyecek. Rusya’nın gerçekten iyi niyetle müzakere etmeye istekli olup olmadığını yakında göreceğiz” dedi.
Washington’dan yakın zamanda bir görüşmenin daha olacağına dair bir açıklama gelse de, görüşmenin tarihine ve yerine ilişkin henüz bilgi verilmedi.
İkili İlişkilerde Dip Noktası
Washington-Moskova ilişkileri, Rusya’nın 2014’te Kırım’ı ilhakı ve 2022’de Ukrayna’yı işgal etmesiyle Soğuk Savaş’tan bu yana en tarihi dip noktasına geldi. Son on yılda, Rusya ve ABD karşılıklı olarak diplomatları sınır dışı etti ve büyükelçiliklerde yeni personel atamalarını kısıtladı. Bu durum, her iki ülkenin diplomatik misyonlarını ciddi şekilde zayıflatarak, büyükelçilikleri minimum düzeyde personelle çalışmaya zorladı.
Kremlin, geçen yıl Ukrayna’ya mali ve askeri destek sağlayan, Moskova’ya sert yaptırımlar uygulayan Joe Biden yönetimini “sıfırın altında” olarak nitelendirmişti. Ancak, savaşın hızlı bir şekilde sona ereceğini vaat eden Biden’ın halefinin Trump olması, Washington’ın Rusya politikasında köklü bir değişikliğe gitmesine neden oldu. Bu çerçevede, 12 Şubat’ta Putin ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Bu görüşmeden altı gün sonra, 18 Şubat’ta Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da iki ülkenin üst düzey temsilcileri bir araya geldi.
ABD ve Rus heyetleri, 18 Şubat’ta Riyad’da bir araya gelmişti. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, bu görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, dünyadaki yeni güç dengesinin önemli konulardan biri olduğunu belirtti. Tarafların karşılıklı saygı ve ulusal çıkarların tanınması gerektiği konusunda mutabık kaldığını, Rusya ve ABD arasındaki ilişkilerin normalleşme sürecine girdiğini ifade etti. Görüşme sonrası ABD Dışişleri Bakanlığı, Riyad toplantısını “Önemli bir ilk adım” olarak nitelendirirken, tarafların müzakere sürecini yürütecek bir heyet oluşturmaya yönelik uzlaşma sağladıklarını belirtti.
GURBET HABER
