Ramazan Ayı ve Gıda Fiyatlarındaki Artış
Müslümanlar için bereket ayı olarak kabul edilen Ramazan dönemi yaklaşırken, bu yıl da gıda fiyatlarındaki fahiş artışlar gündemi meşgul ediyor. Sofralar, her zamankinden daha yüksek maliyetlerle kurulacak. Türkiye’de gıda enflasyonu resmi verilere göre %41,76 seviyelerine ulaşmış durumda. Asgari ücretin açlık sınırının altında kaldığı ve alım gücünün giderek düştüğü bir ortamda, tüketiciler zor günler geçiriyor. Ticaret Bakanlığı ise geleneksel olarak Ramazan döneminde gıda denetimlerini artırmayı planlıyor.
Fiyat Artışları Ne Kadar?
Tüketici Birliği Federasyonu Market Endeksi Çalışma Grubu, Ramazan ayında en çok tüketilen 36 gıda ürün grubunun son bir yıldaki fiyat değişimlerini inceledi. Yapılan araştırmaya göre, bu ürünlerin fiyatları geçen yıl Ramazan ayından bu yana %48,52 oranında artış göstermiş. Geçen yıl yaklaşık 4,260 TL’ye alınabilen bu ürünler için bu yıl 6,327 TL ödenmesi gerekecek. Fiyatı en çok artan beş ürün ise şunlar:
- Kahve: %74
- Çikolata: %73
- Kuru Soğan ve Ayçiçek Yağı: %61
- Türk Kahvesi: %56
Türkiye Fırıncılar Federasyonu Başkanı Halil İbrahim Balcı, İstanbul’da 250 gram Ramazan pidesinin fiyatının 20 TL olacağını açıkladı. Pidenin gramajı 2013’te 300 gramdan 250 grama düşürülürken, fiyatı 10 TL’ye yükselmişti. Geçen yıl ise 250 gram pide İstanbul’da 15 TL’ye satılıyordu. Bu bir yıl içinde %34’lük bir fiyat artışı yaşandı. Son beş yılda ise fiyatın beşe katlandığı gözlemleniyor.
Ramazan Erzak Paketleri ve İftariyelik Fiyatları
Ramazan ayı yaklaşırken marketler, çeşitli Ramazan erzak paketlerini satışa sunmaya başladı. İçerdiği ürünler ve ürün sayısına göre bu paketlerin fiyatları 370 TL’den başlayıp 800 TL’ye kadar çıkabiliyor. Ayrıca, Ramazan sofralarının vazgeçilmezi olan iftariyelikler de yüksek fiyatlarla alıcı buluyor. Örneğin, İstanbul Mısır Çarşısı’nda pastırmanın kilosu 2,200 TL, hurmanın kilosu 500 TL, zeytinin kilosu ise 300 TL’yi buluyor.
İftar Menüsü Fiyatlarında Artış
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) de marketlerdeki 39 ürünün fiyatlarını geçen yıl Ramazan öncesi fiyatlarla karşılaştırdı. Bu araştırmaya göre, marketlerdeki 39 ürünün 36’sında fiyat artışı yaşandı. En fazla fiyat artışı, %160,2 ile beyaz lahanada gözlemlendi. Diğer artış oranları ise şu şekilde:
- Beyaz Lahana: %160,2
- Kabak: %94,1
- Limon: %80,9
- Yumurta: %62,5
- Kuzu Eti: %30 artışla 788,4 TL
- Tavuk Eti: %36 artışla 100,3 TL
- Beyaz Peynir: %25,5 artışla 281,4 TL
- Kaşar Peynir: %23 artışla 360 TL
- Tereyağı: %24 artışla 413 TL
İstanbul’daki iftar menü fiyatları, içeriğe ve mekâna göre değişiklik göstererek 550 TL ile 6,000 TL arasında değişiyor. Geçen yıla göre iftar menüsü fiyatlarında %30 ile %50 arasında bir artış söz konusu.
Üretim Eksikliği ve Kalıcı Çözümler
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Baki Remzi Suiçmez, her Ramazan döneminde sağlıklı, uygun fiyatlı gıdaya erişim sorunlarının yaşandığını, ancak bu sorunların yalnızca denetim baskınları ile geçici olarak ötelendiğini belirtiyor. Kalıcı çözüm üretilemediği için üretimdeki yapısal sorunlar çözülmeden fiyat artışlarının önüne geçilemeyeceğini vurgulayan Suiçmez, tarımın çok boyutlu ve stratejik bir sektör olduğuna dikkat çekiyor.
Tarımsal Destekler Yetersiz
Suiçmez, gerekli önlemler alınırsa üretim, tedarik zinciri ve tüketim aşamalarındaki sorunların çözülebileceğini düşünüyor. Ancak son dönemde uygulanan yeni mevzuatların, sözleşmeli üretim ve kiralama gibi yaklaşımların çözüm üretmekten uzak olduğunu ifade ediyor. Bu yıl için 135 milyar TL olarak açıklanan tarımsal desteklerin yetersiz olduğunu ve üreticilere geç ödendiğini belirtiyor. Çiftçilerin artan borç yükü ve baskılanan ürün alım fiyatlarının üretimde ciddi sorunlar yarattığını dile getiriyor.
Fırsatçılığa Dikkat
Tüketici Birliği Federasyonu Market Endeksi Çalışma Grubu Başkanı Bingül Ceviz, geçen yıl Ramazan ayından bu yana 36 gıda ürünündeki fiyat artışının %48’i geçtiğini belirterek, bu oranın resmi verilerin üzerinde olduğunu hatırlatıyor. Ceviz, “Tüketicinin sofrasındaki gerçek enflasyon, resmi verilerin ötesine geçmiştir” diyor. Ramazan ayında sağlıklı beslenmek yerine temel gıda ürünlerinin bütçeye etkisini hesaplamak zorunda kalan tüketiciler için bu durum oldukça sorunlu.
Ceviz, özellikle Ramazan öncesinde fırsatçılık yaparak tüketicinin alım gücünü sömürmeye çalışan satıcılara karşı dikkatli olunması gerektiğini vurguluyor. Tüketicilere Haksız Fiyat Artışı (HFA) mobil uygulaması üzerinden şikayette bulunmaları çağrısında bulunuyor ve “Ulaşılamayan gıdayı satmak ne tüketiciye ne de satıcıya fayda sağlar” diyor. Tüketicilerin haklarını korumak için bilinçli hareket etmeleri gerektiğinin altını çiziyor.
GURBET HABER
