ABD ve İsrail’in İran’a yönelik olası askeri müdahaleleri tartışılırken, Başkan Donald Trump’ın “İran ile müzakerelere başlıyoruz” açıklaması büyük yankı uyandırdı. Beyaz Saray’da İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile gerçekleştirdiği toplantıda Trump, İran ile nükleer program üzerine “doğrudan” ve “üst düzey” görüşmelere başlayacaklarını duyurdu.
Trump, Tahran yönetimi ile bir uzlaşma sağlama konusunda umutlu olduğunu belirtti ve müzakerelerin başarısız olması durumunda İran’ın “büyük bir tehlike” ile karşılaşacağını ifade etti. Trump, “İran nükleer silahlara sahip olamaz. Eğer görüşmeler başarısız olursa, İran için kötü bir gün olacak,” dedi.
İran’dan İlk Tepki
Trump’ın açıklamalarının ardından İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, görüşmelerin başlayacağını doğruladı. Ancak bu görüşmelerin doğrudan değil, dolaylı olacağını belirtti. Arakçi, 12 Nisan Cumartesi günü Umman’da arabulucular aracılığıyla gerçekleştirilecek görüşmelere katılacağını, ABD’nin ise Trump’ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff tarafından temsil edileceğini duyurdu. Arakçi, “Top Amerika’nın sahasında,” diyerek müzakerelerin önemine vurgu yaptı.
Çin ve Rusya’dan Destek Açıklamaları
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lin Jian, ABD-İran müzakerelerinin önemine dikkat çekerek, ABD’nin siyasi samimiyet göstermesi gerektiğini söyledi. Ayrıca, Washington’un aşırı baskı uygulama tutumunu sonlandırması gerektiğini vurguladı. Lin, Çin’in barış ve diyaloğu teşvik etmek için gerekli adımları atacağını belirtti.
Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov da, ABD ile İran arasında siyasi ve diplomatik bir çözümden yana olduklarını ifade etti. Rusya’nın taraflar arasında hem doğrudan hem de dolaylı görüşmeleri desteklediğini belirten Peskov, bu tür görüşmelerin gerilimi azaltabileceğini kaydetti.
Geçmişe Kısa Bir Bakış
Trump, 2018 yılında ABD’yi İran ile yapılan nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekmişti. Seçimlerin ardından İran lideri Ayetullah Ali Hamaney’e bir mektup göndererek, “müzakere etmezsen askeri müdahaleye hedef olursun” tehdidinde bulundu. İran ise bu teklifi “anlamsız” olarak nitelendirerek reddetti. Bunun ardından, ABD’nin desteklediği İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine saldırma hazırlıkları yaptığı iddiaları gündeme geldi.
İran, bölge ülkelerini olası bir askeri müdahaleye karşı uyararak, destek vermeleri durumunda hedef olabileceklerini ifade etti. Tırmanan gerilim, bölgede yeni bir savaş riskini artırırken, İran Cumhurbaşkanı Mesut Pezeşkiyan, dolaylı görüşmelere açık olduklarını, ancak önce ABD’nin geçmişteki hatalarını düzeltmesi gerektiğini söyledi.
Bu müzakereler, İran’ın ciddi bir ekonomik krizle karşı karşıya olduğu bir dönemde gerçekleşecek. Uluslararası yaptırımlar, İran ekonomisine önemli darbeler indirmiş durumda.
GURBET HABER
