Almanya’da Emekli Maaşlarına Yapılan Zam
Almanya Çalışma ve Sosyal İşler Bakanı Hubertus Heil, emekli maaşlarının bu yıl yüzde 3,74 oranında artacağını duyurdu. Çalışanların toplu sözleşme görüşmelerinde aldıkları zamla endeksli olarak emekli maaşlarına yapılan bu artış, 1 Temmuz tarihinden itibaren geçerli olacak. Sosyal Demokrat Partili (SPD) Bakan Heil, “İstikrarlı emeklilik maaşı bir lüks değil, hayatı boyunca zorlu bir şekilde çalışmış herkesi kapsayan emek adaletidir” ifadelerini kullandı. Geçtiğimiz yıl Almanya’da emekli maaşlarına yüzde 4,57 oranında bir zam yapılmıştı.
Almanya’daki mevcut düzenleme, en düşük emekli maaşının, çalışanların ortalama maaşının yüzde 48’ine tekabül edecek şekilde yükselmesini öngörüyor. Sosyal Demokratlar, bu oranın kanunla gelecekte de garanti altına alınması için çaba gösterirken, 23 Şubat’ta yapılan seçimler sonrası kurulması muhtemel koalisyonun büyük ortağı olan Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) ile Hristiyan Sosyal Birlik (CSU) bu öneriyi reddediyor. CDU/CSU, bu oranın yüzde 48’den yüzde 40’a düşürülmesi gerektiğini savunuyor. Öte yandan, SPD seçimler öncesinde dağılan üçlü koalisyondaki ortaklarıyla emekli maaşlarındaki artışın 2039’a kadar ortalama maaşın yüzde 48’i oranına denk gelecek şekilde olması için bir kanuni düzenleme yapılmasında uzlaşmıştı.
Emeklilerin ve dar gelirlilerin haklarını savunan sivil toplum kuruluşları ise bu oranın asgari olarak yüzde 53 olması gerektiğini vurguluyor ve özellikle düşük emekli maaşına sahip olanlar için zamların yetersiz olduğunu eleştiriyor. Emekli maaşlarının gelecekteki artışına dair düzenlemenin, kurulması muhtemel CDU/CSU ve SPD hükümeti ortaklarının koalisyon görüşmelerinde de tartışma yaratması bekleniyor.
Yüzde 3,74 Zam Nedir?
1 Temmuz’dan itibaren geçerli olacak yeni zam ile Almanya’da “standart emekli maaşı” olarak nitelenen bin 800 euroluk emekli maaşına 66 euro zam yapılacak. Ancak “standart emekli maaşı” için 45 çalışma yılını tamamlamış olma şartı aranıyor. Almanya’da “standart emekli maaşı” için genel bir tanımlama yapmak zordur, çünkü her emeklinin maaşı çalıştığı yıl, çalışırken aldığı ücret, ödediği emeklilik sigortası primi, medeni durumu ve vergi dilimine bağlı olarak değişiklik göstermektedir.
Ayrıca, Almanya’da 45 kıdem yılını dolduran bireylerin sayısı da oldukça düşük. Son 20 yılda çalışılan süre artmış ve emeklilik yaşı yükselmiş olmasına rağmen, 45 kıdem yılına ulaşan kişilerin sayısının az olduğu dikkat çekiyor. Almanya Emeklilik Sigortası’nın verilerine göre; 2003’te emeklilik yaşına ulaşan bir çalışanın doldurduğu kıdem yılı ortalama 33 iken, 2023’te bu süre 39,3’e yükselmiştir. En belirgin artış ise kadın çalışanlarda gözlemlenmiştir. 2003’te emekli olan bir kadın ortalama 26,6 yıl çalışma yılı ile emekli olurken, 2023’te emekli olan bir kadının çalıştığı süre 37,3 yıl olmuştur. Çalışılan süredeki artışın nedenleri arasında erken emeklilik şartlarının zorlaştırılması ve emeklilik yaşının kademeli olarak 67’ye yükseltilmesi yer almaktadır.
Aynı dönem içinde Almanya Emeklilik Sigortası’nın giderleri 379 milyar 800 milyon euro olarak gerçekleşmiştir. Bunun 340 milyar euro’luk kısmı doğrudan emekli maaşları için harcanırken, geri kalan miktar emeklilerin özel sağlık ihtiyaçları için kullanılmıştır.
58 Milyon Kişi Emeklilik Sigortasında Kayıtlı
84 milyon nüfusa sahip Almanya’da, istihdamda olup yasal emeklilik sigortasına prim ödeyenlerin sayısı rekor düzeyde seyrediyor. Güncel verilere göre, bu sayı 46 milyon 100 bin kişidir. Almanya Emeklilik Sigortası’nın geçen yıl yayınladığı “Emeklilik Atlası” verilerine göre 2023’te emekli sandığında 381 milyar 200 milyon euro toplandı. Bunun 289 milyar 600 milyon euro’su çalışanların ödediği primlerden, 91 milyar 600 milyon euro’su ise devlet katkı payı ile sağlandı.
2023 itibarıyla Almanya Emeklilik Sigortası’nın giderleri 379 milyar 800 milyon euro oldu. Bunun 340 milyar euro’luk kısmı doğrudan emekli maaşları için harcanırken, geri kalan miktar emeklilerin özel sağlık ihtiyaçları için kullanıldı. Ayrıca, 4 milyar 900 milyon euro da idari gider masraflarına ayrıldı.
Almanya’da 21 Milyon Emekli Var
2023’te Almanya Emeklilik Sigortası’na kayıtlı toplam 58 milyon kişi kayıtlara geçerken, bunun 40 milyonu çalışarak sigorta primini maaşından ödeyen “aktif sigortalı” kesimi oluşturmaktadır. Bu kesimin 33 milyonu tam zamanlı çalışırken, yaklaşık 13,5 milyonu serbest meslek sahibi veya kendi isteğiyle primlerini ödeyenlerden oluşmaktadır. Geri kalanları ise yarı zamanlı istihdamdakiler, işsizlik parası ve devletten sosyal yardım alanlar ile evde hasta ve yaşlı bakımı yapan bireylerden oluşmaktadır.
Almanya Emeklilik Sigortası’nda kayıtlı olan 40 milyon “aktif sigortalı”dan 1 milyon 87 bini Türk vatandaşıdır. Almanya’da halen kayıtlı emekli sayısı 21 milyon olup, bunlardan 1 milyon 705 bini emeklilik döneminde Almanya dışında yaşamaktadır. 2023 itibarıyla Türkiye’ye havale edilen emekli maaşı sayısı 88 bin 174 olarak kaydedilmiştir. Bu rakamların arasında 4 bin 438’ini Alman vatandaşları oluşturmaktadır.
GURBET HABER
